Cách tính xe quá khổ, quá tải theo thông tư 35/2023

Để tính xe quá khổ, việc đầu tiên bạn cần so sánh các kích thước của xe (bao gồm cả hàng hóa) với giới hạn cho phép về chiều dài, chiều rộng và chiều cao. Trường hợp, xe quá tải được tính bằng cách lấy khối lượng thực tế trừ đi khối lượng xe và tải trọng cho phép, sau đó so sánh với mức quá tải cho phép theo quy định.

“Xe quá khổ” là như thế nào? Phân biệt với “Xe quá tải”

Trước khi đi vào cách tính, điều quan trọng là phải phân biệt rõ hai khái niệm thường bị nhầm lẫn:

• Xe quá khổ (Oversized Vehicle): Là phương tiện có kích thước thực tế (chiều rộng, chiều cao, hoặc chiều dài) vượt quá kích thước giới hạn phương tiện đường bộ được quy định.
• Xe quá tải (Overweight Vehicle): Là phương tiện có trọng lượng (tải trọng trục hoặc tổng trọng lượng) vượt quá khả năng chịu tải của cầu đường hoặc vượt quá khối lượng toàn bộ cho phép tham gia giao thông được ghi trên giấy tờ kiểm định.

Cách tính kích thước xe quá khổ (Chiều dài, chiều rộng, chiều cao)

Phương pháp tính toán xe quá khổ thực chất là việc đo đạc thực tế và so sánh với các thông số tiêu chuẩn do Bộ Giao thông Vận tải ban hành.

Xe được coi là quá khổ khi có một trong các kích thước sau vượt quá giới hạn cho phép:

• Chiều dài: Hàng hóa vượt quá  20 mét hoặc quá 1,1 lần chiều dài toàn bộ của xe, trừ trường hợp xe chở container. 
• Chiều rộng: Khi có kịch thước lớn hơn 2,5 mét, trừ trường hợp có biển báo giới hạn cụ thể. 
• Chiều cao: Lớn hơn 4,5 mét (trừ xe chở container) hoặc mức ghi trên biển báo giới hạn chiều cao. 

Văn bản pháp lý cốt lõi quy định về vấn đề này là Thông tư 35/2023/TT-BGTVT (Quy định về tải trọng, khổ giới hạn của đường bộ; lưu hành xe quá tải trọng, xe quá khổ giới hạn), bắt đầu được áp dụng từ 01/02/2024.

Cách tính một phương tiện được xác định là “quá khổ” khi vi phạm bất kỳ một trong các điều kiện dưới đây:

Cách tính chiều rộng xe quá khổ

Một phương tiện bị coi là quá khổ về chiều rộng nếu:Chiều rộng toàn bộ xe (bao gồm cả hàng hóa xếp trên xe) > 2,5 mét.

Lưu ý: Đối với xe chuyên dùng hoặc container, dù bản thân xe/container tuân thủ kích thước 2,5 mét, nhưng nếu hàng hóa bên trong (ví dụ hàng xếp trên flat rack) làm tổng chiều rộng vượt quá 2,5m, thì toàn bộ phương tiện vẫn bị coi là quá khổ.

Cách đo chiều cao xe quá khổ

Một phương tiện bị coi là quá khổ về chiều cao nếu: Chiều cao toàn bộ xe (tính từ mặt đường đến điểm cao nhất của xe/hàng) > 4,5 mét..

Cách tính chiều dài xe quá khổ

Đây là yếu tố phức tạp nhất, tùy thuộc vào loại xe:

• Xe tải (ô tô tải) hoặc xe buýt: Chiều dài toàn bộ > 12.2 mét..
• Xe đầu kéo kéo rơ moóc (ví dụ: xe container): Chiều dài toàn bộ > 20 mét..
• Xe khách nối toa: Chiều dài toàn bộ > 20 mét.

Cách tính phần trăm xe quá tải

• Công thức chung: % quá tải = (Khối lượng hàng hóa quá tải / Khối lượng chuyên chở cho phép) x 100%. 
• Cách tính khối lượng hàng quá tải: Khối lượng hàng quá tải = (Tổng trọng lượng xe khi cân) – (Khối lượng xe) – (Tải trọng hàng hóa được phép chở).

Mặc dù “quá khổ” là về kích thước, trong thực tế, cách tính hàng quá khổ quá tải thường đi liền với nhau. Một phương tiện bị coi là “quá tải” (về trọng lượng) khi:

1. Vượt tải trọng trục xe: Trọng lượng thực tế tác dụng lên một trục xe vượt quá giới hạn cho phép.
2. Vượt tổng trọng lượng xe: Khối lượng toàn bộ (xe + hàng) vượt quá quy định tải trọng cầu đường (thường được chỉ dẫn bằng biển báo) hoặc vượt quá tổng trọng lượng thiết kế của xe.

Kết luận

Cách tính xe quá khổ là một quy trình đối chiếu trực tiếp kích thước thực tế của phương tiện với các giới hạn tiêu chuẩn được quy định tại Thông tư 35/2023/TT-BGTVT.

Tìm hiểu thêm về cách xác định xe quá khổ, quá tải áp dụng trước ngày 01/02/2024: Thông tư 46/2015/TT-BGTVT.